Wat gebeurt er als erfgenamen het niet eens worden over de verdeling van een nalatenschap? Dat is precies wat zich afspeelt rond landgoed Schoonheten. Al meer dan 30 jaar ruziën vier baronessen over de erfenis van hun vader. Zijn wens was dat het landgoed als geheel bewaard zou blijven, maar twee dochters wilden dit verdelen. Hoe pakte de rechter dit complexe erfrechtelijke vraagstuk aan? En wat kun je doen als je zelf in een soortgelijke situatie belandt?
Een erfenis die tot ruzie leidde
Toen baron Bentinck van Schoonheten in 1990 overleed, liet hij een eeuwenoud landgoed van 400 hectare na aan zijn vier dochters. In zijn testament had hij duidelijk aangegeven dat het landgoed intact moest blijven en binnen de familie moest worden gehouden. De dochters werden gezamenlijk eigenaar van de nalatenschap, maar moesten samen beslissingen nemen. Dit leidde tot conflicten en juridische procedures. In 2014 stapten twee van de zussen naar de rechter. Zij wilden de erfenis verdelen. De andere twee wilden het familiebezit behouden. Na jarenlange juridische strijd hakte de rechtbank in 2022 de knoop door.
Wat besloot de rechter?
De rechtbank hield bij de verdeling rekening met twee kernpunten:
- De wens van de vader om het landgoed als geheel te behouden.
- De cultuurhistorische waarde van het landgoed en de noodzaak om het te beschermen.
Daarom werd de kern van het landgoed, inclusief het landhuis, toegewezen aan de dochters die het intact wilden houden. De andere twee zussen kregen kleinere landgoederen en woningen. Daardoor waren ze financieel benadeeld. Ze kregen hiervoor een geldbedrag als compensatie. Dit moest in zes jaar worden betaald.
Toch bleek de uitspraak niet het einde van het conflict: alle vier de zussen gingen in hoger beroep.
Wanneer kun je een erfenis verdelen via de rechter?
Dit verhaal laat goed zien dat niemand verplicht is om samen eigenaar te blijven van een erfenis. Dit betekent dat als erfgenamen samen iets erven, zij de mogelijkheid hebben om het bezit te verdelen. Dit kan op verschillende manieren:
- Erfgenamen kunnen onderling afspraken maken over de verdeling.
- Een erfgenaam kan uitgekocht worden door de anderen.
- Erfgenamen kunnen samen besluiten het bezit onverdeeld te laten.
- Als er geen overeenstemming wordt bereikt, kan de kwestie via een nalatenschapsmediator of via de rechter worden opgelost.
De rechter maakt dan een keuze op basis van het recht, maar dit is niet altijd in lijn met wat de erfgenamen willen. Dit kan leiden tot lange en kostbare procedures, zoals bij de baronessen het geval was.
Het verdelen van een erfenis vraagt soms om meer dan goede wil. Zeker als er veel emotie of familiegeschiedenis meespeelt. Neem gerust contact op met onze dienstverleners om je mogelijkheden te bespreken.