Stappenplan erfenis afhandelen

Stap 3: Erfenis aanvaarden of niet?

Als erfgenaam moet je vervolgens beslissen of je de erfenis wilt aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. Dit is een belangrijke stap bij de afwikkeling van een erfenis. In Nederland heb je drie maanden de tijd om een keuze te maken. Dit wordt het recht van beraad genoemd. Wanneer de erfenis door alle erfgenamen wordt aanvaard betekent dit, dat zowel de bezittingen als de schulden de verantwoordelijkheid zijn van de erfgenamen. Wordt de erfenis beneficiair aanvaard, dan aanvaard je de erfenis ook met bezittingen en schulden. Toch ben je wel beschermd tegen de schulden. Een schuldeiser kan de schulden namelijk niet op de erfgenamen verhalen als deze hoger zijn dan de totale erfenis. Tot slot kun je er ook voor kiezen de erfenis te verwerpen. In dat geval zul je niets erven en kan je ook niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele schulden. Voor het beneficiair aanvaarden en verwerpen moet je een verklaring afleggen bij een arrondissementsrechtbank in Nederland. Je kunt dit ook laten doen door de notaris.

Stap 4: De volmacht / executeur

De erfgenamen zijn samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de erfenis. Ze moeten dus ook samen alles regelen. Maar het is niet handig om steeds met alle erfgenamen naar bijvoorbeeld de bank te gaan, of om alle belangrijke stukken door alle erfgenamen te laten ondertekenen. Daarom is het gebruikelijk dat de erfgenamen één persoon aanwijzen die zij een volmacht geven om de erfenis af te wikkelen. Dit kan één van de erfgenamen zijn, maar het mag ook een buitenstaander zijn. Is er een testament, dan is er hoogstwaarschijnlijk een executeur aangewezen. Dit is dan degene die de nalatenschap verder moet afwikkelen.

Stap 5: De verklaring van erfrecht

Als iemand overlijdt, blokkeert de bank zijn of haar rekening. Je kunt dan geen geld meer van de bankrekening halen of geld overmaken. Veel banken maken trouwens wel een uitzondering voor de betaling van de begrafeniskosten. Je kunt de blokkering opheffen door een verklaring van erfrecht te overleggen. Een en/of rekening mag niet worden geblokkeerd en kan zonder verklaring van erfrecht in gebruik blijven. Sommige mensen vinden het zelfs wel prettig om de en/of rekening te laten bestaan, omdat ze dan nog een band met de overledene ervaren. Wil je de en/of rekening toch veranderen in een rekening op je eigen naam, dan heb je alsnog een verklaring van erfrecht nodig. Als er uitkeringsinstanties en (levens)verzekeringsinstanties zijn, moeten die ook weten dat iemand overleden is. Ook zij vragen vaak om een verklaring van erfrecht, voordat ze geld uitkeren. Soms is zo’n verklaring duurder dan het uit te keren bedrag. Vaak nemen uitkeringsinstanties dan genoegen met een overlijdensakte.

Stap 6: De abonnementen

Alle lopende abonnementen van de overledene moeten worden opgezegd. Als de overledene de abonnementskosten al vooruit heeft betaald, kun je deze kosten terugvorderen.

Stap 7: De inboedel

De erfgenamen moeten de inboedel verdelen, of – als ze dat willen – verkopen. Dit kan de nodige discussies opleveren. Sommige spullen hebben voor de erfgenamen een emotionele waarde, waardoor het lastig wordt om spullen te verdelen. Ook vinden erfgenamen vaak dat zij terug moeten krijgen wat ze ooit aan de overledene cadeau hebben gedaan.

Om toch tot een goede verdeling te komen is het belangrijk om vooraf goede afspraken te maken waar iedereen achter staat. Je kunt bijvoorbeeld allemaal een lijst maken waar je op zet wat je graag zou willen hebben. Je zet de spullen die je het liefst wilt bovenaan, en de rest onderaan. Als meerdere mensen hetzelfde willen, kun je kijken wie dat het hoogst op het lijstje heeft staan. Kom je er dan nog niet uit, dan kun je bijvoorbeeld loten.

Inboedelgoederen hebben niet allemaal dezelfde waarde. Daarom is het handig om aan alle spullen een waarde toe te kennen. De waarde van de spullen die je krijgt kun je dan in mindering brengen op je erfdeel. Zo voorkom je dat de één alle dure spullen krijgt, en de andere daardoor uiteindelijk minder uit de erfenis krijgt. Vind je het lastig om dit te doen of levert dit veel discussie op, dan kun je er ook voor kiezen om de inboedel officieel te laten taxeren. Zo kan er over de waarde van de spullen geen discussie meer ontstaan.

Stap 8: De woning

De huur van een huurwoning moet worden opgezegd. Het huurhuis moet weer in de oorspronkelijke staat aan de verhuurder worden terug geven. Als er een koopwoning is, zijn er twee mogelijkheden. 1: één van de erfgenamen gaat er wonen. Hij of zij moet dan de andere erfgenamen uitkopen. 2: geen van de erfgenamen gaat er wonen. Dan moet het huis te koop worden gezet, waarna de winst of het verlies moet worden gedeeld.