Wanneer je iemand verliest is dit een vreselijke gebeurtenis. Je komt in een rouwproces terecht en dit proces is voor iedereen weer anders. Er is geen goed of fout. Toch kan rouw behoorlijk wat vragen bij je oproepen. Wij geven je een aantal belangrijke inzichten over rouw die jou hopelijk kunnen helpen.
Nee, je doet het niet verkeerd
Het geeft niets als jij nog lang met de rouw van je dierbare bezig bent. Verdriet mag er wezen. Sommigen vragen zich dan wel eens af: ‘doe ik het wel goed, moet ik het niet een keer loslaten?’ Maar rouw is niet iets wat je zomaar even doet en snel voorbij is. De ene keer voel je je goed en de andere keer kan je humeur zo omslaan in een onweersbui. Iedereen is verschillend en zo zal iedereen ook op hun eigen manier omgaan met rouw. Ook al rouw je om dezelfde persoon, waarschijnlijk is de relatie tot de persoon voor een ieder ander. Het is dan ook normaal dat de rouw van de één er anders uitziet dan de rouw van de ander. Vergelijk jouw situatie dan ook niet teveel met die van iemand anders. Dat is appels met peren vergelijken.
We verbergen de dood, waardoor het lastig is je gevoel te uiten
Vroeger was het gebruikelijk om je tijdens de rouw in het zwart te kleden, een rouwband te dragen of een laken voor de ramen te hangen. Hiermee konden mensen zien dat er iemand was overleden. Tegenwoordig worden deze ‘rituelen’ niet vaak meer gebruikt en is het minder zichtbaar geworden dat iemand in de rouw is. Dit maakt het soms ook moeilijker om erover te praten. Rouw kan soms voelen alsof je een ledemaat mist. Er wordt door rouwdeskundige Julia Samuel dan ook voor gepleit dat we de rouw weer zichtbaarder gaan maken voor een ander. Bijvoorbeeld door een zwart lintje te dragen. Niet voor aandacht, maar zodat mensen rekening met je kunnen houden.
Pijn voelen mag
Niemand wil de pijn van verlies eigenlijk voelen. Het is niet fijn, maar hoort er wel bij. In de tijd waarin we leven moet je je altijd maar goed voelen en vrolijk zijn. Je kunt de pijn gaan vermijden of verdoven, maar daarmee loop je het risico dat je het uiteindelijk alleen maar erger maakt. Zo zegt Julia: ‘als je de pijn niet kunt voelen, kun je ook geen vreugde voelen.’ En dus is eigenlijk het voelen van de pijn een belangrijk aspect. Maar kun je die pijn ook aan? Soms is het voor degene naast de rouwende persoon ook lastig. Want je wil meeleven, maar kunt het niet oplossen voor een ander. Geef ruimte aan de pijn en hou rekening met elkaar.
Rouw en angst zijn te vergelijken
Rouw geeft vaak dezelfde klachten als angst. Hartkloppingen, hoofdpijn, paniekaanvallen, stress noem maar op… Je hoort het wel eens vaker, maar echt: sporten helpt! Sporten zorg ervoor dat je je fysiek goed gaat voelen. Hierdoor zal je zien dat je op mentaal vlak ook een boost krijgt en beter om kunt gaan met het verdriet waar je mee te maken hebt. 20 minuten sporten, 20 minuten ontspanningsoefeningen en daarna een beloning voor jezelf. Gun jezelf deze tijd en moeite, maar kijk vooral wat goed voor jou voelt. Probeer dit iedere dag te doen als het kan. En vergeet niet: hoe dan ook: je doet het goed.
Herinnering aan oud verlies door nieuw verlies
De meeste mensen die een dierbare hebben verloren zullen dit herkennen. Bij een nieuw verlies komt vaak het oude verlies weer naar boven. Ben jij bijvoorbeeld op jonge leeftijd jouw moeder verloren, dan kan dit ervoor zorgen dat een overlijden als je volwassen bent er extra heftig in hakt. Het kan allerlei herinneringen met zich meebrengen. Hou hier rekening mee als je bijvoorbeeld naar een uitvaart gaat. Zorg dat je niet alleen bent en wees er op voorbereid dat het verdriet ineens in alle heftigheid kan terugkomen.
De liefde gaat niet over
Je relatie tot degene die overleden is gaat niet over als diegene er niet meer is. De liefde sterft niet. Maar hoe kun je jezelf helpen om de liefde ook te bewaren terwijl diegene er niet meer is? Vind hier je eigen weg in. De één vindt steun in het geloof door te bidden, een ander zal het fijn vinden om te praten bij het graf of tegen de urn, of misschien helpt het jou wel om brieven naar jouw overleden geliefde te sturen. Geef woorden aan je gevoel. Dit houdt de liefde in stand.
Geef je grenzen aan
Julia’s helpende gedachte luidt: ‘Als je een goede ‘nee’ hebt, is je ‘ja’ ook waardevol. Geef goed aan wat je wel of niet aan kunt. Het is logisch dat je het zwaar hebt op je werk of dat je het moeilijk vindt om sociale contacten te onderhouden. Probeer er wel voor te zorgen dat je onder de mensen blijft, zodat je niet vereenzaamd. In de eerste maanden van de rouw heb je nog maar een derde van je energie over. Niet gek dus als je denkt dat je even niet zo veel aan kunt!
Hopelijk kunnen deze inzichten je een beetje helpen of je in ieder geval laten weten dat wat jij voelt heel normaal is. Probeer aan te voelen waar jij behoefte aan hebt en geef daaraan toe. Soms kan het ook heel fijn zijn om met een rouwdeskundige te praten over jouw situatie. Zoek gerust hulp als je denkt dat dat nodig is. Jouw huisarts kan je daarbij helpen.