Toegang krijgen tot de telefoon van je overleden dierbare, het is iets wat voor nabestaanden vaak behoorlijk lastig of zelfs onmogelijk is. Toch zouden veel nabestaanden er heel wat voor over hebben om de inhoud van de telefoon te bekijken. Hierop staan vaak mooie herinneringen, foto’s, belangrijke contacten. En stel je nou eens voor dat je dierbare zelfmoord heeft gepleegd? Misschien staat in de telefoon wel een afscheidsbrief. Er zijn wel oplossingen, maar die zijn vaak erg kostbaar. Ook techreuzen storten zich nu op dit maatschappelijke probleem.
Telefoon vergrendeld
Jaren geleden heeft een zoon van een stel verdrietig genoeg het besluit genomen zichzelf van het leven te beroven door op het spoor te gaan staan. De ouders zitten met zoveel vragen. Waarom heeft hij het gedaan? Hadden wij het kunnen voorkomen? Wist iemand anders ergens van?
Zijn telefoon en portemonnee werden bij het spoor gevonden en even hadden zijn ouders hoop dat zij via de telefoon iets te weten zouden komen. Helaas was deze vergrendeld. Via WhatsApp en Motorola probeerde de moeder toegang te krijgen tot de telefoon. Al was het om de chats te lezen, of wat foto’s te kunnen zien. Maar het mocht niet baten. Beide bedrijven konden haar niet helpen.
Oplossing: Digital Life Legacy
Toen kwam zij een ander bedrijf tegen: Digital Life Legacy. Dit bedrijf maakt apparaten zoals tablets, smartphones en computers weer toegankelijk voor nabestaanden. Sander van der Meer runt dit bedrijf. Hij is expert op het gebied van digitale nalatenschap. Ook heeft hij een achtergrond in de forensische opsporing. Van der Meer geeft aan dat gros van de gevallen die bij hem terechtkomen gaan over zelfdodingszaken, maar ook andere plotselinge overlijdens komen voorbij.
Om een telefoon of tablet te ontgrendelen, maakt Digital Life Legacy gebruik van technologieën die ook gebruikt worden door opsporingsdiensten om telefoons van verdachten van drugshandel, terrorisme en liquidaties te ontgrendelen. Op die manier is het via een flinke omweg toch mogelijk om toegang te krijgen tot de telefoon van de overledene.
De kosten voor het ontgrendelen
Om een telefoon, tablet of computer te ontgrendelen moet je wel diep in de buidel tasten. De kosten liggen ergens tussen de paar honderd tot duizenden euro’s per apparaat. In ongeveer 85% van de gevallen kan de telefoon ontgrendeld worden. Maar Digital Life Legacy kan zelfs kapotte apparaten weer aan de praat krijgen om zo toch nog gegevens als chatgesprekken te achterhalen. “De chip wordt dan gedesoldeerd, in een donortelefoon geplaatst en kan worden geprobeerd om gegevens uit te lezen.” Tegenwoordig hebben de nieuwe telefoons een langere toegangscode. Dit maakt het lastiger om toegang te krijgen. Als de overledene een iPhone 13 of een Galaxy S21 had, komt de offerte al gauw op een paar duizend euro uit.
“We hebben geen winstoogmerk, maar de apparatuur die we gebruiken is erg duur”, vertelt Van der Meer. Het kan soms wel maanden duren voordat een telefoon wordt gekraakt. De technologie van de kastjes met speciale software kan dan niet voor andere zaken worden ingezet wat het duurder maakt. Lukt het niet om de telefoon te kraken, dan worden er alleen onderzoekskosten gerekend. Deze kosten liggen tussen de 70 en 500 euro, ligt eraan of hoeveel tijd ze hebben gespendeerd. Het kan zijn dat een verzekering een deel uitkeert via een cyberverzekering, soms keert een uitvaartverzekering een deel uit via het vrije besteedbare bedrag. Maar vaak moeten de nabestaanden het zelf betalen.
Enige hoop
De ouders hebben geen enkel aanknopingspunt over de dood van hun zoon. Hun enige hoop is zijn telefoon, die gevonden is bij het spoor. Ze hopen daarin te kunnen vinden waarom hij dit besluit heeft genomen. Of misschien een afscheidsbrief. De laatste keer dat zij hun zoon hebben gezien, hadden zij niet kunnen vermoeden dat hij niet meer terug zou komen. Hierdoor hebben zij ook geen afscheid genomen.
Om antwoorden te krijgen deden zij een beroep op het bedrijf van Van der Meer. Na vier jaar komt hij met goed nieuws. Met nieuwe technologie is het zijn bedrijf gelukt de telefoon te ontgrendelen. Helaas heeft hij niet echt wat achtergelaten. Maar de ouders vinden een stukje rust in de filmpjes die op zijn telefoon stonden.
Niet alleen goed nieuws of mooie herinneringen
Het is belangrijk om je te realiseren dat een telefoon niet alleen goed nieuws of mooie herinneringen kan bevatten. “Er kunnen ook dingen tussen zitten die je liever niet had willen zien of weten,” aldus van der Meer. De nabestaanden krijgen de pincode of het wachtwoord om de telefoon te ontgrendelen en alle data op een externe harde schijf.
Bij het aannemen van een zaak wordt er gevraagd naar een akte van overlijden. Soms ook een verklaring van erfrecht. Dat laatste is sinds een aantal jaren belangrijk. Mocht je toegang krijgen tot het apparaat, dan biedt dat soms ook toegang tot een digitale erfenis. Soms weten nabestaanden niet eens dat hun dierbare veel geld had zitten in crypto. Nabestaanden die er specifiek om vragen, vraagt Digital Life Legacy dus om een verklaring van erfrecht. Als van der Meer het overlijden niet kan bevestigen, dan wordt de zaak niet aangenomen.
Maatschappelijk probleem
Ons leven speelt zich steeds meer online af. Foto’s laten we niet meer afdrukken, maar staan in onze telefoon. We hebben crypto coins waar je alleen online bij kunt komen. Heb je als erfgenaam geen toegang tot het digitale leven van de overledene, dan kan dat flinke problemen opleveren. Al met al spreek je eigenlijk over een maatschappelijk probleem.
Zelfdoding neemt toe
Uit recent onderzoek blijkt dan het aantal zelfdodingen onder jongeren met 15% is gestegen. Van der Meer geeft aan dat het belangrijk is om je digitale nalatenschap te bespreken binnen je familie. Weet dat je een heleboel dingen achterlaat als je er niet meer bent. En hoe wil je online herinnerd worden? Wie mogen er toegang krijgen tot jouw apparaten als jij er niet meer bent? Of wil je dat niet? Bespreek het met je familie zodat zij op de hoogte zijn.
Je code achterlaten
Google en Apple, de grote techbedrijven denken al met je mee. Zij bieden de mogelijkheid om dit soort zaken te regelen in je telefoon of iPad. Het is mogelijk om jouw vertrouwde contacten toe te wijzen als erfgenamen. Zij kunnen dan toegang krijgen tot jouw gegevens in de cloud. Het gaat dan vaak om foto’s, e-mails en documenten.
Je kunt ook naar een notaris gaan om een testament te laten opstellen en daar eventueel de toegangscode achterlaten waarmee nabestaanden toegang kunnen krijgen. Maar het kan ook makkelijker. Laat jouw code gewoon achter op een briefje en berg dit op op een plek waar jouw nabestaanden dit ook kunnen vinden. Zo voorkom je een hoop problemen.