Misschien heb je er wel eens over nagedacht wat er met je gebeurt als je een ernstig ongeluk krijgt of dement wordt. Kan het zijn dat je dan wilsonbekwaam wordt? Maar wat betekent dat eigenlijk? En wie kan jou wilsonbekwaam verklaren? Waarover mag je dan nog zelf beslissen? Wij geven je meer duidelijkheid in deze blog.
Wanneer ben je wilsonbekwaam?
Wij spreken van wilsonbekwaamheid als je:
- informatie over jouw situatie niet kunt begrijpen
- de gevolgen van je besluiten niet kunt overzien
- en/of je niet zelf een besluit kunt nemen
Het belangrijkste verschil met wilsbekwaam zijn, is dat je de gevolgen van je keuzes niet of niet voldoende meer kunt beoordelen. Raak je in een coma, dan ben je wilsonbekwaam. Maar wilsonbekwaamheid is niet altijd even makkelijk te bepalen. Misschien heb je te maken met een psychische aandoening of beginnende dementie. In dat soort situaties is het verstandig om een levenstestament te laten opstellen. Misschien kun je nog wel besluiten naar welk verpleegtehuis je wilt. Per beslissing wordt gekeken of je wilsbekwaam bent. Bij alle beslissingen die moeten worden genomen is het belangrijk dat jij de keuze zoveel mogelijk zelf maakt. Je moet altijd betrokken worden.
Wie bepaalt of je wilsonbekwaam bent?
Wil je een notariële akte laten passeren (om bijvoorbeeld een testament op te stellen of een huis te verkopen), dan moet de notaris altijd beoordelen of jij wilsbekwaam bent. Als de notaris hierover twijfelt, kan de notaris hulp vragen aan een onafhankelijk arts. De arts helpt de notaris met deze beslissing. Hiervoor heeft de notaris wel jouw toestemming nodig.
Wat kan ik al regelen?
Op het moment dat je eenmaal wilsonbekwaam bent, kun je niet zoveel meer. Het is dan ook belangrijk om op tijd actie te ondernemen. In een levenstestament kun je laten vastleggen wie er beslissingen voor jou mag nemen (of wie juist niet). Laat je het niet vastleggen? Dan kan het zijn dat je naasten naar de rechter moeten om dit te bepalen. De rechter beslist dan wie jouw medische en financiële belangen gaat behartigen. Als je getrouwd bent wil het dus niet automatisch zeggen dat jouw partner je vertegenwoordiger wordt. Met een levenstestament wijs je zelf iemand aan. Hiermee heb je de regie zelf in handen.
Levenstestament of testament?
Een levenstestament geldt enkel vóór je overlijden. In een ‘gewoon’ testament leg je zaken vast voor ná je overlijden. Naasten kunnen niet op het testament terugvallen als je wilsonbekwaam bent. Een levenstestament kan dus handig zijn als er voor jouw overlijden belangrijke beslissingen moeten worden genomen. Door in een levenstestament vast te leggen wie jouw belangen mag behartigen als je dit zelf niet meer kan, weet je zeker dat jouw lot in goede handen is.